banner1047

banner1046

banner1014

Ebeveynlerden Çocuklara Psikolojik Miras; Kalıtsal Utangaçlık

Çocuğunuzun akranlarına göre çok daha fazla çekingen, içine kapanık ve utangaç olduğu konusunda fazlasıyla şikayetçi misiniz?

SAĞLIK 17.11.2019, 13:32 H. Eren
Ebeveynlerden Çocuklara Psikolojik Miras; Kalıtsal Utangaçlık
banner1067

Çocuğunuzun akranlarına göre çok daha fazla çekingen, içine kapanık ve utangaç olduğu konusunda fazlasıyla şikayetçi misiniz? Belki de kime çekti bu çocuk ya da niye böyle bir bilsem diyorsunuzdur. Aslında durum sandığınızdan da fazla derin. Çünkü utangaçlık öyle tek gecede ortaya çıkabilecek bir problem değildir. Öyle ki, çocuklarınızın utangaç olması, çocuğun gelişiminden sorumlu kişilerden yani ebeveynlerden miras kalır. Reem Nöropsikiyatri Merkezi’nin Kurucusu Nörolog Mehmet Yavuz, kalıtsal utangaçlık hakkında ebeveynlere önemli bilgiler veriyor.

Çocuklar utangaçlığı anne ve babalarından alıyor…

banner1028

Utangaçlık genel anlamıyla bireyin bulunduğu ortamda herhangi bir zaman diliminde ilgi odağı olmaktan korktuğu ya da içine kapandığı durumdur. Utangaçlığın birçok sebebi olmakla birlikte aslında altında yatan en büyük sebebi aileden çocuğa yansıyan bir duygu durumu oluşudur. Çocuklar, anne ve babasından miras kalan utangaçlığı olduğu gibi hayatlarına aktarırlar. Dolayısıyla onların sergilemiş olduğu bu davranış bozukluğunu suçlayıcı tavırlarla kızarak, azarlayarak ya da kalabalık ortamlarda rencide ederek değil tam tersi çocuklara güven vererek, destek olarak aşmanız mümkün.

Kalıtsal utangaçlığın değişmesi mümkün mü?

Utangaçlığın ortaya çıkışı kimi zaman kalıtsal nedenlerden kaynaklı olsa da bu değişmeyeceği anlamına gelmez.  Her konuda olduğu gibi bu konuda da çevresel faktörlerin etkisi oldukça büyüktür. Bebeklikten itibaren farklılık gösteren mizaçlar, zaman içerisinde yaşın ilerlemesiyle birlikte çevresel faktörlerin de etkisiyle çocuklarda belli bir karakter olarak yer ediniyor. Bazı çocuklar daha bebekken dahi farklı davranışlar sergileyebilmektedir. Aşırı ses ve gürültüde ani ağlama krizlerine girebilirler. Oysaki bebekler sese karşı duyarlıdırlar ve sese odaklanmayı severler.  Bu da daha bebekken aslında içedönük ya da dışa dönük olacaklarını gösterebilen bir durumdur.

Çocuğum utangaç mı?

  • Okul hayatına başlamış bir çocuk derste cevabını bildiği bir soruyu dahi cevaplamak istemez,
  • Kolay kolay tahtaya kalkmaz ve öğretmen tahtaya kaldırdığı zaman dahi fazlasıyla heyecanlanıp kızarır,
  • Karşı cinsle iletişim kurmakta zorlanırlar,
  • Arkadaş çevresi zayıftır,
  • Kalabalık ortamlarda sürekli izlendiklerini düşünüp en kuytu köşelerde durmayı tercih ederler,
  • Küçük yaştaki çocuklar yabancı biriyle iletişime geçecekleri zaman ebeveynlerinin arkasına saklanma ihtiyacı duyarlar,
  • Tanımadıkları kişilerin onlarla iletişim kurması sırasında aşırı tepki gösterip ağlayabilirler,
  • Hayır demekte zorlanırlar,
  • Kendilerini ifade etmede güçlük çekerler.

Çocuklarınızda bu tür davranışların olduğunu gözlemlediyseniz utangaç olma ihtimali oldukça yüksektir.

Çocuğum dilini mi yuttun cevap versene!

Ne yazık ki hatalı anne ve baba tutumlarından biri de çocuklarına baskı uygulayarak bu durumu gidermeye çalışmalarıdır.  Klasik ebeveyn ifadelerinden biri olan ‘çocuğum niye utanıyorsun cevap versene’ ye fazlasıyla aşinayızdır.  Elbette çocuk bu davranış karşısında sergilediği tutuma devam etmekte ve hatta durum daha da kötüleşmektedir. Halbuki utangaçlığın kalıtsal olması dahi değişmeyeceği anlamına gelmezken bu tutumlarla çocuklara yaklaşmak onlarda geri dönülmez bir psikolojik etki yaratmaktadır. Çocuklara bu konuda baskı yapmak, kızmak, suçlayıcı tavırlar sergilemek, alaycı davranmak ve ayıplamak mevcut durumu kalıcı hale getirmekten başka bir işe yaramayacaktır.

Zorlayıcı değil, destekleyici olun…

Utangaçlığın kalıtsal olması giderilebilen bir durumken bunu hatalı davranışlarla çok daha zor  hale getirmek çocuğunuzun geleceğiyle oynamaktan başka bir şey değildir. Utangaçlık duygusunun aslında güven kavramıyla da ilişkili olduğunu unutmamak gerekir. Küçük yaşlarda aile fertlerini tanıyan çocuk onlara karşı güven sınırını yıkar ve zamanla yavaş yavaş bu halkayı genişletmeye başlar. Ancak hatalı davranışlar çocukta tam tersi etki yaratarak çevresine karşı net tavırlar alıp uzaklaşmasına neden olur. Dolayısıyla;

  • Çocuklarınıza yeni ortama girdiklerinde alışmaları için zaman tanıyın,
  • Onu her yönüyle bir birey olarak kabul edin ve zorlayıcı olmayın,
  • Hoşuna gidecek aktivitelerde bulunun,
  • Sizden çekinmesine neden olacak tavırlardan kaçının,
  • Özgüvenini pekiştirecek destekleyici şeylere yönelin,
  • Değer verin ve bunu çocuğunuza her anlamda hissettirin,
  • Sosyal becerilerini geliştirmesi için imkan sağlayın,
  • En önemlisi de çocuğunuzun kendisini mutsuz hissettiğini, içine kapandığını ve sizinle hiçbir şey paylaşmadığını fark ettiğiniz anda siz de destek almaktan çekinmeyin. Çünkü soruna erkenden müdahale edilmesi durumun ciddileşmesine engel olacaktır.

Kaynak: Haber Merkezi
banner1045
Yorumlar (0)
banner1052
banner1068
17
az bulutlu
banner1060
Namaz Vakti 28 Mart 2024
İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13