Ben Sana Güvenmiyorum, Çevrendekilere Hiç Güvenmiyorum

Kıskançlık kimileri için ilişkinin olmazsa olmazı kimiler içinse bir güvensizlik meselesi. Ancak belli ölçülerde kaldığında normal karşılanabilir bir duygudur. Ölçüsü kaçtığında, ve saplantılı bir hal aldığında ise artık hastalık olarak değerlendirilir. Reem Nöropsikiyatri Merkezi’nin Kurucusu Nörolog Mehmet Yavuz, patolojik kıskançlık olarak da bilinen Othello Sendromunu anlatıyor.

Othello Sendromu nedir?

Kişide saplantılı düşüncelere neden olan Othello Sendromu adını, İngilizlerin ünlü tiyatro yazarı William Shakespeare’in 1604 yılında yazdığı Othello adlı oyundan almıştır. Kıskançlık üzerine kurgulanan bu ünlü eserde Othello aldatılma şüphesi ile hem kendisini hem de karısını öldürür. Othello eseri, zaman içerisinde psikolojide ‘Othello Sendromu’ olarak yerini almıştır.

Kıskançlık duygusu sevinmek, acı çekmek, öfkelenmek gibi her insanın hayatında karşılaştığı son derece doğal bir duygudur. Yapılan araştırmalara göre kıskançlık kimilerine göre derin ve gerçek bir aşkın sembolü, sevginin ölçütü olarak kabul edilirken, bu duygunun tükenmesi ise sevginin ya da aşkın azaldığının bir göstergesidir. Kıskançlık kişinin kendine ve çevresine zarar verecek boyutlara ulaşmış ise bu noktada patolojik kıskançlıktan Othello sendromundan bahsedilebilir. Othello sendromunu diğer kıskançlıklardan ayıran en önemli özelliği şudur; normal kıskançlıkta elinde olan bir şeyi kaybetme korkusu söz konusudur, Othello sendromunda ise bende yoksa onda da olmasın düşüncesi hakimdir. Nereden bakılırsa bakılsın sağlıklı bir zihniyet ve düşünce yapısı değildir.

Othello sendromu neden ortaya çıkıyor?

Bu konuda yapılan araştırmalar, beynin sağ frontal lobunun düzgün çalışmaması nedeniyle bu durumun ortaya çıktığını savunur. Kendini izlemek, duygu ve davranışları kontrol etmek gibi faaliyetler sol yarımkürenin davranışlarını analiz edemez ve kişide saplantılı durumlar ortaya çıkar. Patolojik kıskançlığın ortaya çıkmasındaki bir diğer neden ise, karşısındaki kişinin samimiyetini etkileyen güvensizlik ve korkudur.

Kıskançlığın kaynağında derin problemler vardır

Kişinin bilinç dışında eşini aldatma isteği var ise bu düşüncesinden kurtulmak için karşısındakini suçlayabilir.  Eğer kişi çocukluk döneminde yeteri kadar sevgi görmemişse ileri ki yaşlarda sevilmeye layık olmadığını düşünür ve beraber olduğu kişinin hayatı üzerinde kontrol kurmaya çalışır. Tedavi edilmez ise daha da ilerleyerek paranoid şizofreniye  dönüşebilir. Araştırmalara göre patolojik kıskançlığın bir başka nedeni kişinin cinsel yaşamındaki sorunlardan kaynaklanabilir. Erkeklerde ereksiyonla ilgili güçlükler, kadınlardaki cinsel işlev bozuklukları patolojik kıskançlığın altında yatan nedenler olabiliyor.

Risk faktörleri nelerdir?

• Alkol ve uyuşturucu,
• Cinsel işlevin azalması,
• Bipolar bozukluk,
• Şizofreni,
• Beyin tümörü,
• Bunaklık,
• Endokrin bozukluklar vb.

Patolojik kıskançlık ilişkilerin temelini zayıflatıyor

Temelinde şüphenin yattığı, tedavi edilmesi gereken patolojik kıskançlık bir paranoid sendrom’dur. Somut olaylar ve gerçeklere dayanmayan bu duygu bozukluğunda kişi eşinin ya da sevgilisinin onu aldattığına inanır. Sevdiği kişiyi aşırı derecede sahiplenir, en ufak bir şeyden şüpheye kapılır, eşinin yalnız dışarı çıkmasından rahatsızlık duyar, gizli gizli cep telefonu ve bilgisayarını karıştırır, eşini gizlice izler, kimseyle görüşmesine izin vermez. Bu sanrılar o kadar kuvvetlidir ki kişinin gün boyu bütün düşüncelerini meşgul eder. Patolojik seviyelere varan bu kıskançlık çiftler arasında boşanmalara bile neden olabilirken bu sendromun ileri boyutlarında patolojik kıskançlık gösteren kişi eşine zarar veren eylemlerde bulunur. Fiziksel şiddet uygular ve girişimlerin bazıları ölümle sonuçlanabilir.

Othello Sendromunun belirtileri;

• Gerçekliği olmayan senaryolar kurup, bunlara inanma,
• Birlikte olduğu kişiyi saplantılı derecede kıskanma,
• Sürekli terk edileceğini düşünmek,
• Partnerinin sürekli onu aldattığını düşünmesi,
• Partnerinden ayrılmasını fobi haline getirme,
• Çok küçük tartışmalara bile büyük tepkiler verme,
• Hırçınlaşma,
• Şiddete eğilim.

Othello sendromunda kadın ve erkekler farklı rolleri üstleniyor

Kadınlar patolojik kıskançlığı içe dönük olarak yaşarken, erkeklerde bu kıskançlığın dışa vurumu ne yazık ki şiddet ve cinayet olarak kendini gösteriyor. Ülkemizde koca terörüne kurban giden kadınların büyük bir kısmının ölüm nedeninin patolojik kıskançlık olduğu muhtemel bir gerçektir. Pek çok vaka ölümle sonuçlanmasa da hem hastanın hem de birlikte olduğu insanın hayatını işkenceye çeviriyor.

Nasıl tedavi edilir?

Patolojik kıskançlığın tedavisi mümkündür. Ancak uzun ve çaba gösterilmesi gereken bir süreçtir. Bu nedenle hastanın iyileşmeye istekli olması gerekir. Hastalığın nedeni kişinin kendisinde saklıdır tek başına çözmesi mümkün değildir. Bir uzman tarafından kıskançlık duygusunun altında yatan duygu ve düşünceler araştırılır. Eğer kişi kendisini hiç sevilmediğine inandırmış ise sevilmeye değer bir insan olduğu anlatılır. Hastanın sadece kendisi değil ailesi ve sosyal çevresi ile olan durumu da değerlendirilir. Boşanma ve intihar patolojik kıskançlığın en acı verici sonuçlarındandır. Gittikçe artış gösteren ve kontrol edilmesi zor bir durum olduğu için hastanın iyileşmesi için mutlaka bir uzmandan yardım alması gerekir.