Samsunlu mübadiller, mübadelenin 99.yıl dönümünde İlkadım Belediyesi Derebahçe Sosyal Tesisleri'nde düzenlenen yemekte bir araya geldi.
Rumeli Dernekleri Federasyonu tarafından Samsun İlkadım Belediyesi Derebahçe Sosyal Tesislerinde düzenlenen Rumeli şarkı ve türküleri eşliğindeki mübadele yemeğine Samsun Milletvekili Neslihan Hancıoğlu, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir, Atakum Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci, Canik Belediye Başkanı İbrahim Sandıkçı, Büyükşehir ve İlçe Belediye Meclis Üyeleri, Samsun Derecik, Asarağaç, Çanakçı Demirci Mahallesi ve Alaçam ilçesi Mübadele Dernek Başkan ve üyeleri, siyasi parti il başkanları ve temsilcileri, mahalle muhtarları, işadamları, Samsun İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Cevat Öncü, Samsunspor Yönetim Kurulu Üyesi İlker Kırbaş, 300 civarında mübadil ve mübadil dostları katıldı.
SAYGI VE ÖZLEMLE ANIYORUZ
Karadeniz Rumeli Dernekleri Federasyonu Başkanı Salih Meriç, yaptığı konuşmada mübadele'nin 99. yıldönümünü kutladıklarını belirterek, "Türkiye ve Yunanistan arasında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan zorunlu nüfus mübadelesi (değişimi) sözleşmesinin üzerinden 99 yıl geçti. 100. yılın eşiğindeyiz. Bu sözleşme uyarınca Türkiye’de yerleşik Rum-Ortodokslar Yunanistan’a, Yunanistan’da yerleşik Türk-Müslümanlar Türkiye’ye gönderildi. 18 Ekim 1912 tarihinden sonra yurtlarını terk edenleri de kapsamına alan bu sözleşmeden yaklaşık 2 milyon insan etkilendi. Mübadeleye tabi tutulanlar; evlerini, işyerlerini, ibadet ettikleri kutsal mekanlarını, sevdiklerinin mezarlarını; kısaca yaşamlarını geride bıraktılar. Yaşamlarını yeniden kurmak için çok zor şartlara göğüs gerdiler. Mübadil olmanın acısını yaşayanların çocukları ve torunları olan bizler her yıl mübadelenin yıldönümlerinde anma ve hatıralarımızı paylaşma etkinlikleri düzenliyoruz. Savaşlarda ve göç yollarında yaşamını yitiren aile büyüklerimizi saygı, özlem ve rahmetle anıyoruz" dedi.
VİZE KOLAYLIĞI SAĞLANMALI
Pandemi nedeniyle sarsılan ekonomiden etkilenen tüm vatandaşların, dezavantajlı grupların, özellikle de Romanların ve Roman mübadillerin barınma ve geçim sorunlarının acil ve kalıcı olarak çözümlenmesi gerektiğini ifade eden Meriç, "Vize kolaylıkları sağlanmasını ve vize uygulamasının kaldırılmasını istiyoruz. Yunanistan doğumlu 1. kuşak mübadillerin hemen hemen tamamı doğup büyüdükleri ve zorunlu olarak terk ettikleri memleketlerini bir daha göremeden bu dünyadan yaşadıklarını ve hatıralarını paylaşamadan sessizce göçüp gittiler. Son yıllarda giderek artan sayıda mübadil çocuğu ve torunu, bir vasiyeti yerine getirircesine aile büyüklerinin yaşadıkları ve Lozan da imzalanan Mübadele Sözleşmesi gereği zorunlu göçle terk ettikleri “aile ocaklarını” ziyaret etmek istiyor. Ancak, T.C vatandaşlarına vize uygulanması, vize ve aracı kurum ücretleri, kısa süreli vize verilmesi, vize alırken çekilen sıkıntılar düş kırıklığı yaratıyor. Bugünkü Yunanistan sınırları içinde kalan yerleşim yerlerinden göç edenlerin çocukları ve torunları, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bizler de Yunanistan vatandaşı olan Rum Ortodoks mübadiller gibi aile büyüklerimizin doğdukları topraklara seyahat kolaylığı sağlanmasını ve vizesiz olarak ziyaret etmek hakkını kendimizde görüyoruz. Bu haklı ve insancıl talebimizin A.B. yöneticileri tarafından dikkate alınması istiyoruz. İki halk arasına örülen vize duvarının kaldırılmasını tekrar tekrar talep ediyoruz. Vizesiz ziyaret imkanı sağlanıncaya kadar çok girişli ve uzun süreli vize verilmesini talep ediyoruz. Mübadeleden kalan kültürel mirasın korunmasını istiyoruz" diye konuştu.
NEFRET SÖYLEMLERİNİ PROTESTO EDİYORUZ
Her iki ülkenin yöneticilerinden ve yerel yönetimlerinden mübadillerin geride bıraktıkları ve günümüze kadar ayakta kalabilmiş olan kutsal mekanların, şehitlik, mezarlık gibi aile bağlarının oluştuğu alanların, tahaffuzhane, hamam, bedesten, çeşme, ayazma gibi tarihe mal olmuş yaşam yapılarının restore edilmesini ve korunmasını istediklerine de işaret eden Meriç, "Bu mirasları; herhangi bir tanımsal ayırıma sokmadan, bulunduğu coğrafyanın ve insanlığın ortak mirası olarak görüyoruz. Mübadeleden kalan kültürel mirasın korunması halklar arasındaki dostluğun pekişmesine ve barış kültürünün gelişmesine hizmet edecektir. Ayrımcı ifadeler ve nefret dili toplumda şiddeti teşvik ediyor. Modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’e ve mübadillere yönelik nefret söylemini kınıyor ve şiddetle protesto ediyoruz. Türkiye ve Yunanistan arasında sorun oluşturulmamasından ve de var olanların görüşmeler yoluyla çözümlenmesinden yanayız. Sözde pontus soykırımı iddalarına yurt dışında ve için de gerekli çalışmaların içerisindeyiz. Hemşerisi olmakla övünç ve kıvanç duyduğumuz Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 'yurtta sulh cihanda sulh' sözleriyle ifade ettiği prensibe uygun olarak içerde demokrasi, dışarda diplomasi odaklı adımlar atılmasının önemine işaret ediyoruz. Barışın önemini vurgulamak, mübadelenin insani, ekonomik, sosyal katkılarının cumhuriyetimizin oluşmasındaki yerinin açıklıkla ve doğru olarak saptanabilmesini istiyoruz. Bizler, mübadil kuşakları olarak, Mübadelenin 99. Yıl dönümünde dünyamızda çatışmaların ve alan paylaşımlarının zorunlu hale getirdiği ve/ veya devletlerarası anlaşmalar ile yaşam alanlarını terk etme ihtiyacının tamamen ortadan kalkmasını ve insanların doğup büyüyüp yaşadıkları topraklarda özgürce hayatlarını sürdürmelerinin gereğine yürekten inanıyoruz" ifadelerini kullandı. İstemleri dışı evlerini terk ederek göç yollarında yaşamını yitirenleri ve yeni hayatlarını kurmak için her türlü fedakarlık ve gayret ile bizlere bugünleri emanet edenleri saygı ve rahmetle anıyor, çekilen acılar bir daha yaşanmasın diyoruz.
Yoğun kalabalığın olduğu geceye katılanlar Rumeli şarkı ve türküleri eşliğinde eğlenirken, Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir de mubadillerle birlikte Rumeli oyunu oynadı.
Haber/Fotoğraf: Mustafa KAHYA