GRAFİKLİ - Dünya devleri kamu borcu batağında

İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Dünya ülkelerinde kamu borcunun bu yıl sonunda 71,3 trilyon dolara ulaşması beklenirken, söz konusu göstergede küresel ekonomik krizden bu yana yaşanan 30,7 trilyonluk dolarlık artış kamu borçlarının "yeni kırılganlık unsuru" olarak değerlendirilmesine neden oluyor.

Küresel ekonomik krizden bu yana birçok sorunla mücadele eden dünya ülkeleri, gerek merkez bankaları gerekse iç tüketim ve yatırımları destekleyen kamu teşvikleri ile büyüme problemine çözüm bulmaya çalıştı.

Bu durum ülke borçlarında artışı beraberinde getirirken, özellikle gelişmiş ülkelerin kamu borçlarında hızlı bir artış görüldü. Birçok uluslararası kurum ve kuruluş temsilcileri, borç miktarlarındaki artışın finansal kırılganlık yaratabileceğini belirtilerek, önlem alınması gereken unsurlar arasında ilk sırada gösteriyor.

Son olarak Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, küresel ekonominin güçlenmeyi sürdürmesine karşın büyümeye yönelik risklerin son dönemde yükseldiği ve finansal kırılganlıkların, yükselen borç, volatilite ve varlık fiyatlarıyla artığı uyarısında bulundu.

AA muhabirinin Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminlerinden hesapladığı verilere göre, küresel kamu borcu 2018 sonunda 71 trilyon 325,4 milyar dolar, dünya milli geliri ise 86 trilyon 802,1 milyar dolar olacak. Böylece küresel kamu brüt borcu, yıl sonunda dünya milli gelirinin yüzde 82,2'sine karşılık gelecek.

IMF'nin milli gelir ve kamu borcunun milli gelire oranı verilerine ilişkin tahminde bulunduğu 181 ülkeden ABD çıkarıldığında, dünya ülkelerinin milli gelir toplamının 2018'de 66,8 trilyon dolara ulaşacağı öngörülüyor.

Bu yıl sonunda dünya ülkelerinin kamu borç miktarında ulaşacağı öngörülen 71,3 trilyon doların, 180 ülkenin milli geliri toplamından daha fazla olması ise durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.

- Küresel kamu borcunun yüzde 84'ü 11 ülkeden

IMF'nin 181 ülke için yaptığı tahminler, 2018 sonunda 11 ülkenin kamu borcunun 1 trilyon doları aşacağını ortaya koydu. Kamu borcu büyüklüğü açısından listenin başını 22,1 trilyon dolarla ABD çekerken, ABD'yi 12,2 trilyon dolarla Japonya ve 7,2 trilyon dolarla Çin takip etti.

Söz konusu listede, İtalya ve Fransa 2,8 trilyon dolarlık, Almanya ve İngiltere 2,5 trilyon dolarlık, Hindistan 2 trilyon dolarlık, Brezilya 1,9 trilyon dolarlık, Kanada 1,6 trilyon dolarlık ve İspanya ise 1,5 trilyon dolarlık kamu borcuyla öne çıkan ülkeler arasında yer aldı.

Bu 11 ülkenin toplam kamu borcunun 2018 sonunda 59 trilyon doları aşması beklenirken, bu rakam küresel kamu borcunun yüzde 82,7'sine denk geldi.

- Kamu borç miktarı 10 yılda en çok ABD'de arttı

Kamu borcunda, 2008 küresel ekonomik krizin ardından en fazla artış yaşanan ülke 11,2 trilyon dolarla ABD olarak kayıtlara geçti. Söz konusu ülke merkez bankasının tahvil alımları yoluyla genişlemeci politikalar benimsemesi, bu artışın en büyük nedeni oldu. ABD'de 2008'de 10,9 trilyon dolar düzeyinde bulunan kamu borç miktarının, bu yıl sonunda 22,1 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.

ABD'nin ardından küresel ekonomik krizden bu yana geçen 10 yıllık süreçte kamu borç miktarının en fazla 6 trilyon dolarla Çin'de artması bekleniyor. 2008'de 1,2 trilyon düzeyinde olan Çin'in kamu borç miktarının, 2018 sonunda 7,2 trilyon çıkacağı tahmin ediliyor.

Son 10 yılda kamu borç artışında, 3 trilyon dolarla Japonya, 1,1 trilyon dolarla İngiltere, 1 trilyon dolarla Hindistan, 818,8 trilyon dolarla Brezilya, 809,6 trilyon dolarla İspanya, 801,5 trilyon dolarla Fransa, 505,9 trilyon dolarla Kanada ve 501,9 trilyon dolarla da Avustralya öne çıkan ülkeler arasında yer alıyor.

IMF'nin 2008-2018 verilerine göre, 10 yıllık süreçte kamu borcunun 14 ülkede azalacağı hesaplanıyor. En fazla kamu borcunu azaltan ülke olarak 55,9 milyar dolarla Norveç başı çekerken, Türkiye 38,8 milyar dolarla ikinci sırada geliyor.

Kongo Cumhuriyeti, Hollanda, Jamaika, Macaristan, Liberya, Hong Kong, Şeyzeller, Gine Bisav, İzlanda, Afganistan, Saint Kitts ve Nevis ile Komoros da son 10 yıllık süreçte kamu borcunu azaltan ülkeler arasında bulunuyor.

- 18 ülkenin kamu borcu milli gelirinden fazla olacak

IMF'nin 2018 sonu tahminlerine kamu borcunun milli gelire oranı açısından bakıldığında, listenin başını yüzde 236'yla Japonya'nın çektiği görülüyor. Bu ülkeyi yüzde 191,3'le Yunanistan takip ederken, Sudan yüzde 176,5'la üçüncü sırada yer alıyor.

Kamu borcu milli gelirini aşması beklenen diğer ülkeler arasında Venezuela, Lübnan, İtalya, Eritre, Barbados, Yemen, Yeşil Burun Adaları, Portekiz, Gambiya, Kongo Cumhuriyeti, Singapur, Mozambik, ABD, Belçika ve Butan bulunuyor. Böylece yıl sonunda 18 ülkenin kamu borcunun milli gelirinden fazla olacağı tahmin ediliyor.

Öte yandan Türkiye'de kamu borcunun milli gelire oranının 2018 sonunda yüzde 27,8 olması bekleniyor. Türkiye'nin, bu oranla 181 ülke arasında 26. sırada yer alarak birçok ülkeyi geride bıraktığı görülüyor.

Bu yılın sonunda Türkiye'nin kamu borcunun 252,9 milyar dolar, milli gelirinin ise 909,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.